You are currently viewing Oznaki gotowości do rozszerzania diety

Oznaki gotowości do rozszerzania diety

Bardzo często spotykam się z pytaniem, jak prawidłowo rozpoznać oznaki gotowości do rozszerzania diety? Największe trudności sprawia pojęcie stabilnego siedzenia z podparciem, które często mylone jest z samodzielnym siadem. Wszystkie oznaki, które powinno wykazywać niemowlę, by można było mówić o gotowości do rozszerzania diety, zostały omówione poniżej.

Jakie są oznaki gotowości dziecka do rozszerzania diety?

Poniżej przedstawiam ogólną charakterystykę oznak gotowości, jakie powinien wykazywać maluch, by móc stwierdzić, że jest on gotowy na rozszerzanie diety. Każda z nich została szerzej i bardziej szczegółowo omówiona w kolejnych podpunktach:

  • niemowlę będąc w pozycji siedzącej, potrafi utrzymać stabilną postawę głowy, gdy jest podparte. W tej pozycji nie przechyla się na boki. Nie wykonuje ruchów kołyszących się w przód i tył, bez względu na to, czy znajduje się w krześle do karmienia, czy na kolanach opiekuna,
  • niemowlę wykazuje dojrzałość nerwowo-mięśniową, czyli dobra stabilizacja głowy oraz szyi,
  • okazuje oznaki zainteresowania jedzeniem,
  • zanikł odruch usuwania z ust ciała obcego, czyli wypychania jedzenia językiem,
  • chwytanie jedzenia i umiejętne trafianie nim do buzi,
  • próbuje przeżuwać pokarm.

Niemowlę potrafi siedzieć z podparciem w krzesełku lub na kolanach opiekuna oraz kontroluje ruchy głowy i szyi

Dziecko gotowe do wprowadzenia nowych produktów do diety powinno mieć zdolność utrzymania stabilnej pozycji przez kilka minut, siedząc w krześle do karmienia lub na kolanach opiekuna. W trakcie tego czasu nie powinno przechylać się na boki ani wykonywać ruchów kołyszących się w przód i tył. Utrzymanie stabilnej i wyprostowanej postawy istotnie obniża ryzyko wystąpienia sytuacji zagrażających życiu, takich jak zakrztuszenie czy zadławienie, podczas spożywania posiłków. Dzieci rozwijają tę umiejętność w różnym tempie. Czasem już przed ukończeniem pięciu miesięcy, lecz częściej między szóstym a siódmym miesiącem życia. Pamiętaj, że na początku może wiązać to się z wielkim wysiłkiem. Stopniowo maluch będzie umiał wytrzymać w tej pozycji o wiele dłużej.

Tej umiejętności nie należy utożsamiać z samodzielnym siadem. To są dwie zupełnie inne umiejętności. Umiejętność samodzielnego siadu z reguły pojawia się dużo później. Chociaż czasami zdarzają się niemowlęta, które potrafią już w szóstym miesiącu siadać samodzielnie. U nas był to siódmy i dziesiąty miesiąc.

Niemowlę wykazuje oznaki zainteresowania jedzeniem

Ta oznaka gotowości do rozszerzania diety malucha często jest błędnie interpretowana. Tak naprawdę już czteromiesięczne dziecko może zacząć z zaciekawieniem przyglądać się temu, co znajduje się na Twoim talerzu i wyciągać rączki w kierunku zjadanego przez Ciebie posiłku. Niemniej jednak niekoniecznie oznacza to, że ma ono ochotę brać udział w posiłkach. W tym przypadku chodzi bardziej o zrozumienie, czy maluch wykazuje ogólne zainteresowanie proponowanym jedzeniem. Jeżeli dziecko interesuje się posiłkiem jako czynnością: chętnie bierze jedzenie do rączek, dotyka, ściska, próbuje wkładać do buzi, można mówić o realnym zainteresowaniu jedzeniem. W przypadku tradycyjnego modelu karmienia nie zaciska ust, nie odwraca głowy na widok pokarmu. Niemowlę chętnie próbuje i zbiera jedzenie z łyżeczki.

Zanikł odruch usuwania z ust ciała obcego, czyli wypychania jedzenia językiem.

Kiedy niemowlę wykazuje odruch zwrotny i konsekwentnie wypycha jedzenie z buzi, to znak, że nie jest jeszcze gotowe na proces żucia i połykania stałych pokarmów, w tym również papek. Ten naturalny odruch odgrywa istotną rolę w ochronie dziecka przed przypadkowym połknięciem potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów. Zanika zazwyczaj pomiędzy czwartym a szóstym miesiącem życia.

Niemowlę potrafi chwycić pokarm i trafić nim do buzi

Istotną umiejętnością, która stanowi jedną z oznak gotowości do rozszemrania diety niemowlaka, jest precyzyjna koordynacja ruchowa, umożliwiająca dziecku pewny chwyt przedmiotu i celne trafienie nim do ust. Ten odruch jest kluczowy, zwłaszcza w kontekście metody BLW, która kładzie nacisk na rozwijanie umiejętności samodzielnego jedzenia u malucha.

Niemowlę próbuje przeżuwać pokarm

Ta oznaka gotowości jest możliwa do zaobserwowania dopiero w momencie zaproponowania pokarmów uzupełniających. Nabywanie tej umiejętności zachodzi stopniowo wraz z postępem etapów rozszerzania diety. Aby maluch mógł efektywnie trenować żucie, kluczowe jest, by od samego początku dostarczać mu pokarmy o różnorodnych konsystencjach. W przypadku rozszerzania diety metodą tradycyjną będą to początkowo m.in.: papki, kisiel, kaszki, czy też starte na tarce warzywa i owoce. Następnie w jadłospisie powinny pojawić się większe kawałki. Nie powinniśmy opóźniać ich wprowadzania.

O pełnej gotowości do rozszerzania diety mówimy w sytuacji, gdy u swojego malucha zaobserwujesz wszystkie oznaki gotowości. Czyli powinny one wystąpić łącznie. Jeśli zaobserwowałaś wszystkie oznaki gotowości i chcesz zacząć rozszerzanie diety niemowlaka, to zobacz ten wpis z najbardziej aktualnymi zaleceniami.

Czy można błędnie zinterpretować oznaki gotowości do rozszerzania diety?

Istnieje kilka fałszywych oznak gotowości do rozszerzania diety:

  • niemowlę skupia swoją uwagę na jedzącym rodzicu, co jest częstym zjawiskiem. To naturalne, że dziecko stale obserwuje rodzica, ale samo zainteresowanie jedzeniem nie jest konkretnym sygnałem gotowości do rozszerzania diety,
  • dziecko przejawia rozwojowe zachowania, takie jak oblizywanie ust, cmokanie, wkładanie zabawek do buzi. Te aktywności stanowią przygotowanie do nauki jedzenia, jednak nie są jednoznacznym sygnałem gotowości do spożywania pokarmów stałych,
  • nocne pobudki, które często utożsamiane są z głodem. Większość pobudek w nocy związana jest z potrzebą bliskości i bezpieczeństwa.

Pamiętaj, że to Ty jako rodzic jesteś odpowiedzialny za żywienie dziecka. Tak samo do Ciebie należy podjęcie decyzji, kiedy rozpoczniesz przygodę z rozszerzaniem diety. Jeśli nie ma medycznych przesłanek, to warto poczekać, aż maluch będzie wykazywał wszystkie oznaki gotowości.

Źródła:

  1. Karmienie Piersią. Stanowisko PTGHiŻD Standardy medyczne Pediatria 1/2016
  2. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci” Standardy Medyczne/Pediatria. 2021.

Dodaj komentarz